Inżynier spawalnik zadania i odpowiedzialność:
Spis treści:
cz.1 Opis stanowiska oraz wymagania norm.
cz.2 Zadania oraz odpowiedzialność.
Mój pierwszy artykuł postanowiłem poświęcić opisowi stanowiska jakim jest
Inżynier Spawalnik. W tym artykule zostaną przedstawione informacje o zadaniach i odpowiedzialności Inżyniera spawalnika. Zostaną przywołane dokumenty wg. których takie stanowisko w zakładzie musi powstać.
Stanowisko Inżyniera spawalnika w zakładzie jest bardzo odpowiedzialną funkcją ponieważ od osoby na tym stanowisku zależy jakość wykonywanych przez zakład konstrukcji które zostają później oddane do użytku oraz od których jakości wykonania może zależeć w niejednym przypadku życie wielu ludzi. Z tego względu wiele norm wykonawczych wymaga aby zakład produkujący konstrukcje stalowe posiadał wykwalifikowany personel który prowadzi nadzór nad pracami spawalniczymi do takich norm należą między innymi:
- PN-EN 3834:2007 Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych
- PN-EN 1090-2:2008 Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych –
Część 2: Wymagania techniczne dotyczące wykonania konstrukcji
stalowych. - PN-EN 13445-4:2014 Nieogrzewane płomieniem zbiorniki ciśnieniowe — Część 4: Wytwarzanie.
- PN-EN 15085-2:2007 Kolejnictwo – Spawanie pojazdów szynowych i ich części składowych – Część 2: Wymagania dotyczące jakości i certyfikacja zakładów spawalniczych.
- DIN 188800-7:2008-11 Budowle stalowe – Wykonawstwo i kwalifikacje wykonawcy.
Add.1 PN-EN 3834:2007 Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych. Normy serii 3834 są najważniejszymi normami dotyczącymi jakości w spawalnictwie.Wiele norm wykonawczych oraz wielu klientów odwołuje się bezpośrednio do tej serii norm oraz wymaga ich stosowania. Zgodnie z tą serią norm zakład który deklaruje że spełnia wymagania zgodne z częścią PN-EN 3834-2 oraz PN-EN 3834-3 powinien posiadać osobę odpowiedzialną za procesy związane ze spawaniem której kompetencje powinny być zgodne z PN-EN 14731. Obrazuje to tabela 2 zawarta w PN-EN 3834-5 Dokumenty potrzebne do potwierdzenia zgodności z wymaganiami PN-EN 3834-2; PN-EN 3834-3; PN-EN 3834-4; tabela została przedstawiona poniżej:
Tabela 2 Personel nadzoru spawalniczego
Proces spawania | Dokument ISO | PN-EN 3834-2 podrozdział |
PN-EN 3834-3 podrozdział |
PN-EN 3834-4 podrozdział |
Spawanie łukowe | ISO 14731 | 7.3 | 7.3 | żaden |
Spawanie wiązką elektronów | ||||
Spawanie wiązką promieniowania laserowego | ||||
Spawanie gazowe |
Natomiast rozdział 7.3 dotyczy nadzoru spawalniczego w którym znajduje się zapis iż wytwórca powinien dysponować odpowiednim personelem nadzoru spawalniczego.
Natomiast w załączniku A normy PN-EN 3834-5 przytoczone zostały wytyczne dotyczące schematu kwalifikowania/szkolenia personelu nadzoru spawalniczego i kontroli. Wg których minimalne wymagania dotyczące personelu nadzoru spawalniczego ujęte są w następujących dokumentach:
-International Welding Engineer (IWE) Doc. IAB-002-2000/EWF-409
-International Welding Technologist (IWT) Doc. IAB-003-2000/EWF-410
-International Welding Specjalist (IWS) Doc. IAB-004-2000/EWF-411
Add.2 PN-EN 1090-2:2008 Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – Część 2: Wymagania techniczne dotyczące wykonania konstrukcji stalowych. Norma ta w jasny sposób mówi iż nadzór spawalniczy, przy spawaniu elementów klas EXC2, EXC3 i EXC4, powinien być prowadzony przez odpowiednio uprawniony personel nadzoru, posiadający doświadczenie w nadzorowaniu operacji spawalniczych, jak podano w EN ISO 14731.Personel nadzoru spawalniczego powinien posiadać wiedzę techniczną odpowiednią do nadzorowanych operacji spawalniczych według PN-EN 1090-2 Tablica 14 i 15. Poniżej przedstawiam skróconą wersję tabeli 14 oraz tab.15. Personel spawalniczy w tej normie został podzielony na trzy grupy zgodnie z EN ISO 14731. Symbole B, S i C oznaczają odpowiednio: podstawową, specjalistyczną i pełną wiedzę techniczną.
Tabela 14 Wiedza techniczna personelu nadzoru stale węglowe konstrukcyjne
EXC | Stale – Grupy materiałowe | < 25 mm a | > 25 ≤ t < 50 mm b | > 50 mm |
EXC2 | S235 do S355 (1.1, 1.2, 1.4) | B | S | Cc |
S420 do S700 (1.3, 2, 3) | S | Cd | C | |
EXC3 | S235 do S355 (1.1, 1.2, 1.4) | S | C | |
S420 do S700 (1.3, 2, 3) | C | |||
EXC4 | wszystkie | C | ||
a) płyty czołowe, płyty głowic i stóp ≤50 mm; b) płyty czołowe, płyty głowic i stóp ≤75 mm; c) dla stali ≤S275 wystarcza poziom „S”; d) dla stali NL, M, ML wystarcza poziom „S”. |
Tablica 15 – Wiedza techniczna personelu nadzoru stale nierdzewne
EXC | Stale (grupy stali) |
Normy odniesienia | Grubość wyrobu (mm) | ||
t ≤ 25 | 25 < t ≤ 50 | t >50 | |||
EXC2 | Austenityczne (8) |
EN 10088-2:2005, Tablica 3 EN 10088-3:2005, Tablica 4 EN 10296-2:2005, Tablica 1 EN 10297-2:2005, Tablica 2 |
B | S | C |
Austenityczno ferrytyczne (10) |
EN 10088-2:2005, Tablica 4 EN 10088-3:2005, Tablica 5 EN 10296-2:2005, Tablica 1 EN 10297-2:2005, Tablica 3 |
S | C | C | |
EXC3 | Austenityczne (8) |
EN 10088-2:2005, Tablica 3 EN 10088-3:2005, Tablica 4 EN 10296-2:2005, Tablica 1 EN 10297-2:2005, Tablica 2 |
S | C | C |
Austenityczno ferrytyczne (10) |
EN 10088-2:2005, Tablica 4 EN 10088-3:2005, Tablica 5 EN 10296-2:2005, Tablica 1 EN 10297-2:2005, Tablica 3 |
C | C | C | |
EXC4 | wszystkie | wszystkie | C | C | C |
Z powyższej tabeli wynika iż opracowanie technologii spawania stali WPS, kwalifikowanie technologii spawania WPQR oraz nadzór nad procesem spawania powinna prowadzić osoba o pełnej wiedzy technicznej czyli osoba posiadająca dyplom IWE.
Add.3 PN-EN 13445-4:2014 Nieogrzewane płomieniem zbiorniki ciśnieniowe — Część 4: Wytwarzanie.Norma ta nie mówi nam wprost o nadzorze spawalniczym ale w punkcie w punkcie 3.1 Wytwarzanie ppkt.e mówi iż wymagania jakościowe jakie powinny zostać spełnione przez wytwórcę to minimum norma PN EN 3834-3 „Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych — Część 3: Standardowe wymagania jakości” a ta norma z kolei wymaga aby wytwórca posiadał odpowiedni nadzór spawalniczy(to zagadnienie zostanie opisane w Add.4)
Natomiast jeżeli chodzi o zadania personelu odpowiedzialnego za spawanie to norma PN EN 13445-4 w pkt.3.1 ppt. d mówi iż personel powinien być odpowiedni do wyznaczonych zadań.Poniżej tego punktu znajduje się adnotacje mówiąca: Jeżeli chodzi o nadzorowanie procesu spawania ,kwalifikacje, zadania oraz odpowiedzialność mogą one zostać określone przez producenta zgodnie z normą PN EN 14731.
Add.4 PN-EN 15085-2:2007 Kolejnictwo – Spawanie pojazdów szynowych i ich części składowych – Część 2: Wymagania dotyczące jakości
i certyfikacja zakładów spawalniczych. Norma ta oprócz powołania normatywnego do normy PN-EN 3834 określa w pkt. 5.1.2 Koordynacja prac spawalniczych iż:
„Zakłady spawalnicze powinny zatrudniać doświadczonych koordynatorów prac spawalniczych posiadających odpowiednią wiedzę techniczną zgodnie z EN ISO 14731.”
Oraz dla potrzeb niniejszej normy dzieli koordynatorów prac spawalniczych na trzy grupy:
(Poziom A) -Personel o wszechstronnej wiedzy technicznej:
Personel posiadający minimum trzy letnie doświadczenie przy produkcji pojazdów szynowych lub ich części oraz udokumentowane kwalifikacje:.
- Międzynarodowy Inżynier Spawalnik (IWE) lub Europejski Inżynier Spawalnik (EWE) lub;
- Międzynarodowy Technolog Spawalnik (IWT) lub Europejski Technolog Spawalnik (EWT) posiadający doświadczenie w zakresie nadzoru spawalniczego
i potwierdzenie wszechstronnej wiedzy technicznej.
(Poziom B) -Personel o specjalistycznej wiedzy technicznej:Personel posiadający minimum trzy letnie doświadczenie przy produkcji pojazdów szynowych lub ich części oraz udokumentowane kwalifikacje:
- Międzynarodowy Technolog Spawalnik (IWT) lub Europejski Technolog Spawalnik (EWT) lub;
- Międzynarodowy Mistrz Spawalnik (IWS) lub Europejski Mistrz Spawalnik (EWS) posiadający doświadczenie w zakresie nadzoru spawalniczego
i potwierdzenie posiadania szczegółowej wiedzy technicznej.
(Poziom C) -Personel o podstawowej wiedzy technicznej:
Personel posiadający minimum trzy letnie doświadczenie przy produkcji pojazdów szynowych lub ich części oraz udokumentowane kwalifikacje:
- Międzynarodowy Mistrz Spawalnik (IWS) lub Europejski Mistrz Spawalnik (EWS) lub;
- Kwalifikowanie pracowników zgodnie z IAB-005-2001/EWF-451 – Międzynarodowy Instruktor Spawalniczy (IWP) lub Europejski Instruktor Spawalniczy (EWP) posiadający doświadczenie w zakresie nadzoru spawalniczego
i potwierdzenie posiadania podstawowej wiedzy technicznej.
Zadania i zakres kompetencji koordynatorów prac spawalniczych został wymieniony
w załączniku B normy PN-EN 15085-2:2007.
Add.5 DIN 188800-7:2008-11 Budowle stalowe – Wykonawstwo i kwalifikacje wykonawcy. W normie tej wymagane kwalifikacje personelu nadzoru spawalniczego związane są z zastosowaną klasą odpowiednio do Tablicy 14 normy DIN 18800-7:2008-11. Wymagania dotyczące nadzoru spawalniczego zawierają Elementy 1306 do 1310 normy DIN 18800-7:2008-11.Wymieniony w świadectwie personel nadzoru spawalniczego musi spełniać zadania i odpowiedzialności według DIN EN ISO 14731 i w tym celu musi być mianowany przez kierownictwo zakładu. Poniżej przedstawiam klasy oraz wymagania dotyczące personelu:
Klasa B minimum jeden, wykształcony według DIN-IIW/EWF 1171
Mistrz Spawalnik (International/European Welding Spezialist) lub równoważne
wykształcenie.
Klasa C minimum jeden, wykształcony według DIN-IIW/EWF 1172
Technolog Spawalnik (International/European Welding Technologist) lub równoważne
wykształcenie.
Klasa D i E minimum jeden, wykształcony według DIN-IIW/EWF 1173
Inżynier Spawalnik (International/European Welding Ingenieur) lub równoważne
wykształcenie.
Pingback: Inżynier spawalnik zadania i odpowiedzialność cz.2 | Doradztwo Spawalnicze