Sposoby kwalifikowania technologii spawania które powinien znać każdy inżynier spawalnik.

Sposoby kwalifikowania technologii spawania które powinien znać każdy inżynier spawalnik.

Obecnie istnieje wiele metod kwalifikowania technologii spawania. Nie wszystkie metody można oczywiście zastosować do kwalifikacji danego połączenia spawanego. Znajomość wszystkich tych metod może w znacznym stopniu ułatwić i usprawnić pracę inżyniera spawalnika a jednocześnie zmniejszyć koszty związane z kwalifikacją technologii spawania.

Normą opisującą wszystkie metody kwalifikacji jest norma „PN-EN 15607 Specyfikacja i kwalifikowanie technologii spawania metali — Zasady ogólne”-opisuje ona łącznie 5 metod kwalifikacji:

• Kwalifikowanie na podstawie badania technologii spawania.
• Kwalifikowanie na podstawie zbadanych materiałów dodatkowych do spawania.
• Kwalifikowanie na podstawie wcześniej nabytego doświadczenia w spawaniu.
• Kwalifikowanie na podstawie standardowej technologii spawania.
• Kwalifikowanie na podstawie badania przedprodukcyjnego.

Kwalifikowanie technologii spawania na podstawie badania technologii spawania PN-EN 15614.

Kwalifikowanie tą metodą zostało szczegółowo opisane w serii norm PN-EN 15614. Na czym polega metoda kwalifikowania technologii spawania na podstawie badania technologi: metoda ta polega na spawaniu i badaniu znormalizowanego złącza próbnego. Metodę tą można stosować zawsze chyba że nie uwzględnia ona takich aspektów jak geometrii złącza, utwierdzenia, lub dostępu do złącza co oznacza że nie powinno się stosować tej metody kwalifikacji jeżeli złącza które mają być później spawane w produkcji znacznie różnią się kształtem od standardowych złączy próbnych. To samo dotyczy dostępu do złącza. Spawacz spawając złącze próbne nie ma żadnych ograniczeń w dostępie do tego złącza inaczej jednak wykonuje się spawanie w pozycji np. leżącej w ciasnym zbiorniku. Inżynier spawalnik przygotowując technologię spawania danej konstrukcji powinien uwzględnić wszystkie związane z rodzajem złącza jego utwierdzeniem oraz dostępnością.

Kwalifikowanie technologii spawania na podstawie zbadanych materiałów dodatkowych do spawania.

Kwalifikowanie tą metodą zostało szczegółowo opisane w serii norm PN-EN 15610. Obecnie na rynku istnieje wiele materiałów których własności nie ulegają znacznemu pogorszeniu w procesie spawania i ta właśnie metoda kwalifikacji ma do nich zastosowanie. Są to materiały grupy 1.1 oraz 8.1. W metodzie tej zakład produkcyjny nie wykonuje żadnych próbek ani badań. Kwalifikowaną technologię z reguły kupuje się u producenta materiałów dodatkowych do spawania. Kwalifikowanie tą metodą ma również wiele ograniczeń co do zakresu stosowania oraz zakresu kwalifikacji są to takie ograniczenia jak grubość złącza, grubość spoiny pachwinowej, średnia rury, pozycja spawania.Kwalifikacja taka obejmuje tylko i wyłącznie materiał dodatkowy dla którego została opracowana (tj. można stosować wyłącznie materiał o nazwie handlowej danego producenta u którego nabyliśmy technologię spawania).

Kwalifikowanie technologii spawania na podstawie wcześniej nabytego doświadczenia w spawaniu.

Kwalifikowanie tą metodą zostało szczegółowo opisane w serii norm PN-EN 15610. Wytwórca może kwalifikować technologię spawania bazując na wcześniejszym doświadczeniu w spawaniu danego rodzaju złącza pod warunkiem że posiada wiarygodne i niezależne dokumenty potwierdzające że wykonywane wcześniej złącza spełniały wymagania. Do takich dokumentów należą np. dokumenty kontroli z badań niszczących,nieniszczących.Wykaz produktów spawanych daną metodą z okresu co najmniej jednego roku lub przydatność spoin w eksploatacji w określonym czasie.

Kwalifikowanie technologii spawania na podstawie standardowej technologii spawania.

Kwalifikowanie tą metodą zostało szczegółowo opisane w serii norm PN-EN 15612. Standardowa technologia powinna występować jako specyfikacja w formie WPS lub WPQR. Wystawienie i zmiany standardowej technologii powinny być dokonane przez egzaminatora lub jednostkę egzaminującą ponoszących odpowiedzialność za pierwotne zakwalifikowanie. Kwalifikowanie ograniczone jest do połączeń następujących grup materiałowych: 1-1; 1-11; 11-11;8-8. kwalifikowanie tą metodą nie posiada ograniczenia do wytwórcy co oznacza że tak kwalifikowaną technologię może stosować każdy zakład pod warunkiem że posiada on:

• Personel nadzoru spawalniczego PN-EN 14731.
• Powinien spełniać wymagania jednej z norm PN-EN 3834.

Kwalifikowanie technologii spawania na podstawie badania przedprodukcyjnego.

Kwalifikowanie tą metodą zostało szczegółowo opisane w serii norm PN-EN 15613. Metoda ta polega na wykonaniu niestandardowego złącza spawanego które odpowiada w miarę możliwości rzeczywistemu kształtowi złącza produkcyjnego oraz warunkom występującym w procesie spawania. Jest to najbardziej wiarygodna metoda kwalifikowania ponieważ obrazuje ona rzeczywiste warunki występujące w procesie spawania produkcyjnego.

Zgodnie z powyższym inżynier spawalnik posiada wiele możliwości kwalifikacji technologii spawani. Wybór odpowiedniej metody wiąże się z dużą odpowiedzialnością nadzoru spawalniczego ponieważ technologia spawania posiada odpowiedni zakres stosowania a co za tym idzie im lepiej zostaną dobrane technologie spawania tym większy zakres kwalifikacji uzyskamy.